Alliance : ANZUS Pact

ความเป็นพันธมิตร : กติกาสัญญาแอนซัส

สนธิสัญญาความเป็นพันธมิตรแบบไตรภาคีที่ได้ลงนามกันเมื่อ ค.ศ. 1951 โดยประเทศออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และสหรัฐอเมริกา เพื่อพิทักษ์ความมั่นคงของภาคพื้นแปซิฟิก สนธิสัญญานี้ ซึ่งยังมีผลบังคับใช้อย่างไม่มีกำหนดเวลา มีข้อกำหนดไว้ว่า การโจมตีต่อภาคีแห่งสนธิสัญญาสามชาติ ชาติใดชาติหนึ่ง ให้ถือว่าเป็นอันตรายต่อภาคีทั้งสามชาติ และว่า ภาคีแห่งสนธิสัญญานี้แต่ละชาติจะดำเนินการเพื่อเผชิญกับอันตรายร่วมกันนี้ตามกระบวนการทางรัฐธรรมนูญของแต่ละชาติภาคี ชาติภาคีได้ตกลงกันด้วยว่าจะเพิ่มศักยภาพการป้องกันร่วมกัน ด้วยการช่วยตนเองและให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกันด้วย

ความสำคัญ กติกาสัญญาแอนซัสนี้ ถูกออกแบบขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหาข้อขัดข้องจากการที่ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ไม่เห็นด้วยกับสนธิสัญญาสันติภาพญี่ปุ่น หลังจากที่ฝรั่งเศสได้พ่ายแพ้ทางการทหารในอินโดจีนเมื่อปี ค.ศ. 1954 แล้วนั้น ทางรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯ คือ นายจอห์น ฟอสเตอร์ ดัลลัส ได้หาทางขยายสนธิสัญญาฉบับนี้ และได้ให้การปกป้องเอเชียใต้ จากการขยายตัวของลัทธิคอมมิวนิสต์ โดยการสร้างองค์การ สนธิสัญญาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ซีโต) ซึ่งเป็นองค์การที่มีขอบข่ายการทำงานกว้างขวางกว่า ถึงแม้ว่าองค์การซีโตจะได้สลายตัวไปแล้วตั้งแต่ปี ค.ศ. 1977 แต่ทว่ากติกาสัญญาแอนซัสนี้ยังคงมีผลบังคับใช้อยู่ต่อไป กติกาสัญญาแอนซัสยังมีตัวช่วยเสริม จากกติกาสัญญาแบบทวิภาคีอีกหลายฉบับ ระหว่างสหรัฐอเมริกากับชาติเอเชียอีกหลายชาติ คือ กับฟิลิปปินส์ ญี่ปุ่น ไต้หวัน และเกาหลี นอกจากนี้แล้ว กติกาสัญญาแอนซัสนี้ ก็ยังเป็นการให้การรับรองด้วยว่า สหรัฐอเมริกาได้เข้ามาสวมบทบาทแทนอังกฤษในการสร้างความมั่นคงแก่สองสมาชิกในกลุ่มเครืองจักรภพอีกด้วย อย่างไรก็ดี เมื่อปี ค.ศ. 1986 สถานภาพของแอนซัสในฐานะเป็นข้อตกลงความเป็นพันธมิตรในการป้องกันร่วมกันได้รับการกระทบกระเทือนจากการไม่สามารถตกลงกันได้ อันสืบเนื่องมาจากนิวซีแลนด์ได้ประท้วงสหรัฐอเมริกาที่นำอาวุธนิวเคลียร์เข้ามาในภูมิภาคนี้