War Measures : Declaration of War

มาตรการทางสงคราม : การประกาศสงคราม

คำประกาศอย่างเป็นทางการที่กระทำโดยชาติหนึ่งชาติใด เพื่อป่าวประกาศว่าสถานะทางกฎหมายของการสู้รบกันได้เกิดขึ้นแล้วกับอีกชาติหนึ่ง ข้อกำหนดว่าจะต้องมีการประกาศสงครามเสียก่อนที่จะเริ่มรบกันได้นี้ เป็นพันธกรณีระหว่างประเทศที่ได้กำหนดไว้ในอนุสัญญากรุงเฮก ค.ศ. 1907 ว่าด้วยการเปิดฉากการรบ แต่ก็มีหลายรัฐที่ให้สัตยาบันอนุสัญญาฉบับนี้ได้ปฏิเสธพันธกรณีที่ว่านี้ ส่วนรัฐเกิดใหม่หลังปี ค.ศ. 1907 อีกเกือบร้อยรัฐ ต่างก็ไม่ยอมรับพันธกรณีนี้อีกเหมือนกัน การประกาศสงครามมิได้มุ่งจะแจ้งไปที่ชาติที่เป็นศัตรูกันแต่เพียงอย่างเดียว แต่ว่าเป็นการแจ้งต่อชาติที่เป็นกลางให้ได้ทราบถึงสถานการณ์ใหม่ที่เกิดขึ้นนี้ด้วย และในคำประกาศสงครามก็ยังมีการกำหนดให้มีการเปลี่ยนแปลงภายในประเทศบางอย่าง เป็นต้นว่า ให้รัฐบาลนำอำนาจฉุกเฉินพิเศษมาใช้ เป็นต้น

ความสำคัญ เมื่อมีแนวความคิดทางกฎหมายมากำหนดให้มีการประกาศสงครามก่อนที่จะเปิดฉากการรบกันไว้เช่นนี้เสียแล้ว ก็เป็นการทำลายโอกาสที่จะทำการโจมตีโดยไม่ทันให้ข้าศึกรู้ตัว แต่เมื่อระบบรัฐต้องการทำให้สงครามหรือการก้าวร้าวรุกรานนี้เป็นสิ่งที่ผิดกฎหมายเช่นนี้แล้ว รัฐต่าง ๆ ก็จึงได้หาทางหลีกเลี่ยงการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการกับศัตรูของตน และนิยมเรียกสงครามที่เกิดขึ้นนั้นว่าเป็นเพียงแค่ปฏิบัติการเชิงรับเพื่อป้องกันตนเองหรือเป็นปฏิบัติการเพื่อรักษาความสงบเท่านั้นเอง ถึงแม้ว่าจะมีสงครามต่าง ๆ เกิดขึ้นหลายครั้งหลายหนนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง แต่ก็ไม่มีสงครามครั้งใดที่มีการประกาศอย่างเป็นทางการ ยิ่งเมื่อมีการสู้รบกันเองภายในประเทศอันเนื่องมาจากความขัดแย้งทางอุดมการณ์ โดยที่ได้กระทำกันในรูปแบบของการก่อการร้าย การก่อการปฏิวัติ และการทำสงครามกลางเมือง ก็ยิ่งจะไม่มีการนำการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการมาใช้ เนื่องจากว่า หากมีการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการแล้ว ก็จะเป็นการให้สิทธิการเป็นคู่สงครามอย่างเต็มที่แก่กองกำลังฝ่ายต่อต้านรัฐบาลนั้น ยิ่งเมื่อได้มีการปฏิวัติในทางเทคโนโลยีการสงครามอย่างในปัจจุบันนี้ด้วยแล้วก็ยิ่งจะต้องรีบช่วยกันจำกัดขอบเขตของสงครามมิให้ขยายตัวออกไปโดยการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการนี้ ซึ่งเหตุการณ์อาจจะเลยเถิดไปถึงขั้นกลายเป็นสงครามเบ็ดเสร็จทำลายขนาดใหญ่ก็ได้ จะเห็นได้ว่า สงครามเกาหลี และสงครามเวียดนาม เป็นตัวอย่างของการสู้รบที่รัฐต่าง ๆ กระทำโดยที่มิได้มีการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการแต่อย่างใด ในสหรัฐอเมริกานั้นประธานาธิบดีจะประกาศสงครามได้ต้องได้รับความเห็นชอบจากสภาคองเกรส (โดยมติร่วมสองสภา) เสียก่อน และในประวัติศาสตร์ของสหรัฐอเมริกา เคยมีการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการนี้แค่ห้าครั้งเท่านั้น